[English version read here]
Stichting KUKB is verwonderd te vernemen dat het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap (KNHG) kennelijk haar reputatie op het spel wenst te zetten door zonder enige nadere feitelijke onderbouwing publiek te maken dat historica Anne-Lot Hoek door of namens Stichting KUKB zou zijn geïntimideerd en bedreigd. Aangenomen mag worden dat de reputatie van het KNHG als vakvereniging voor historici immers vooral gebaseerd is op respect voor de feiten.
In een artikel in het NRC, wat op 30 januari jl. daarover verscheen, staat dat het KNHG zegt dat sprake is van
“een inbreuk op de persoonlijke vrijheid en veiligheid van de historicus en haar familie.” Anne-Lot Hoek verduidelijkt: “Het is vervelend dat mijn werk door deze partij zo verkeerd wordt begrepen, maar dat mag natuurlijk nooit een aanleiding vormen om zo langdurig en herhaaldelijk, zo kwaad over iemands persoon te spreken.”
Volgens KNHG-directeur Antia Wiersema, die namens het bestuur het woord voert over deze kwestie, is de academische vrijheid in het geding: “Wat dit geval extra bijzonder maakt, is het bedreigende karakter van de woorden en beelden die worden verspreid door de mensen die tegen Anne-Lot Hoek reageren. Het vak geschiedenis leeft van discussie, maar dit is geen wetenschappelijk gesprek meer.”
Allereerst is het opmerkelijk dat de NRC dit diffamerende bericht plaatst zonder voorzitter Jeffry Pondaag van stichting KUKB, een in Nederland woonachtige Indonesiër, om een reactie te vragen. Goede journalistiek kenmerkt zich door hoor en wederhoor. Dat vond de NRC, wat zichzelf slijpsteen van de geest noemt, hier kennelijk overbodig. Marjolein van Pagee, die wel om haar mening is gevraagd, kan vanzelfsprekend hooguit voor Stichting Histori Bersama spreken.
Ook NU.nl vond het kennelijk nodig om louter als spreekbuis voor de smadelijke berichten van het KNHG te dienen. NU.nl meldt namelijk: “Stichting KUKB wilde niet reageren.“ Dit is echter onjuist. Jeffry Pondaag is ook door NU.nl nooit om een reactie gevraagd.
Ten tweede gaat het om vergaande beschuldigingen die KNHG en Anne-Lot Hoek zonder enige nadere feitelijke motivering aan het adres van Stichting KUKB uiten terwijl er de afgelopen tijd geen publieke uitingen zijn gedaan met betrekking tot Anne-Lot Hoek door of namens stichting KUKB. Ook is er de afgelopen tijd geen contact geweest door of namens Stichting KUKB met Anne-Lot Hoek.
Het kan daarom eenvoudigweg niet waar zijn wat NU.nl schrijft: “Nu.nl heeft teksten gelezen en beelden gezien die de lezing van het KNHG lijken te bevestigen.“
De plotselinge preoccupatie van het KNHG met Anne-Lot Hoek is dan ook curieus.
Uiteraard neemt dit alles niet weg dat Stichting KUKB nog altijd fundamentele kritiek heeft op het onderzoek Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950.
Deze kritiek is ooit in een open brief verwoord: https://historibersama.com/vragen-bij-het-nederlandse-onderzoek-open-brief/?lang=nl
Overigens is bekend dat Anne-Lot Hoek van 2017 tot 2019 als onderzoeker betrokken is geweest bij het onderzoek.
Stichting KUKB juicht uiteraard toe dat er meer historisch onderzoek komt naar de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog waarin Nederland als kolonisator van Indonesië een buitengewoon kwalijke rol speelde. In dit geval betaalde de voormalige kolonisator, die evident nog altijd belangen heeft bij een bepaalde beeldvorming over die periode, echter niet alleen het onderzoek, maar bepaalde deze ook de politieke randvoorwaarden. Stichting KUKB bekritiseert daarom dat hier sprake zou zijn van gedegen onafhankelijk onderzoek.
Tegelijk bekritiseert Stichting KUKB het gebrek aan inclusiviteit van het onderzoek. Het kritische, antikoloniale Indonesische perspectief, als onder meer door Stichting KUKB uitgedragen, is buitengesloten bij de opzet van het onderzoek. De weinige Indonesische onderzoekers die tot het onderzoek zijn toegelaten waren daarmee min of meer slechts als uitvoerders werkzaam binnen een opzet die werd gedomineerd door Nederlandse belangen.
In de ogen van Stichting KUKB zijn dit nog altijd valide punten, die het meer dan waard zijn om in de discussie naar voren te worden gebracht.
Hoewel Stichting KUKB er begrip voor kan opbrengen dat overheidssubsidie voor de leden van het KNHG als bron van werkverschaffing over het algemeen van groot belang is en haar kritiek daarom pijnlijk zou kunnen overkomen, roept ze het KNHG op om de discussie desondanks op volwassen wijze aan te gaan in plaats van de toevlucht te nemen tot kinderachtige verwijten zonder enige basis in de feiten.
Met betrekking tot het voeren van een gezond debat bestaat er een treffende Engelstalige uitdrukking: if you cannot stand the heat, stay out of the kitchen.
Stichting KUKB ziet de beschuldigingen aan haar adres overigens als onderdeel van een bredere maatschappelijke ontwikkeling waarbij wel vaker vanuit wetenschappelijke hoek op oneigenlijke wijze via een gefabriceerd publiek verwijt van intimidatie en bedreiging wordt gepoogd om buitenstaanders, die zinnige kritiek uitoefenen, kalt te stellen. Helemaal als daar grote belangen mee gemoeid zijn.
—