Waar: Green Room, Wereldmuseum Rotterdam
Aanmelden via: https://rotterdam.wereldmuseum.nl/nl/zien-en-doen/activiteiten/filmvertoning-en-gesprek-met-jeffrey-pondaag
Op zaterdagmiddag 1 juni vertoont het Wereldmuseum de film Moeder Dao, De Schildpadgelijkende (Vincent Monnikendam, 1995), gevolgd door een gesprek tussen Jeffry Pondaag en Wayne Modest.
Film en het gesprek zijn in het Nederlands.
Tanah Airku Indonesia
De koloniale racistisch film beelden van 1913/1933 Moeder Dao (1995) confronteert de kijker met het racistische bezettingssysteem dat Nederland in Indonesia had ingevoerd. Er is geen ontkomen aan, beeld na beeld wordt de kijker meegevoerd naar de harde realiteit van zwoegende Indonesia volk die bevelen opvolgen van witte inheemse inlandse mannen in witte pakken. Het is duidelijk: alleen voor de koloniale toplaag kende de Nederlandse bezetting van Indonesia een ’tempo doeloe’ (de goede oude tijd). Nog steeds hebben veel mensen in Nederland geen idee wat het verschil is tussen Indisch en Indonesia mensen doordat er weinig bekendheid is over de raciale hiërarchie die Nederland hanteerde.
Nederland is met de paplepel ingegoten.
Hierin zijn de Indische Nederlanders mensen van gemengd Indonesia komaf die via hun witte vaderlijke lijn juridisch gelijkgesteld werden aan Europeanen. Voor veel van hun voorouders was de kolonie een paradijselijke idylle die pas in 1942 door de Japanners op de fiets ruw werd verstoord. Maar Moeder Dao laat zien dat er voor Indonesia niks romantisch was aan de onderdrukking. Met de vertoning van Moeder Dao willen we het verschil tussen Indisch en Indonesia duidelijk maken. Daarnaast leeft ook nog altijd het sentiment van ’tempo doeloe’ (de romantisering van het kolonialisme in Indonesia) in Nederlandse samenleving. Dit komt doordat een groot deel van de groep van 350.000 mensen en 12500 Ambonezen KNIL, die uit Indonesia naar Nederland kwamen vanaf de jaren vijftig, in de koloniale samenleving een hogere positie hadden dan de lokale Indonesia volk die als inlanders werden genoemd.
Jeffry Pondaag, Cementarbeider oprichter en voorzitter van stichting Komite Utang Kehormatan belanda (K.U.K.B. het Comité nederlandse Ereschulden) en initiatiefnemer van de filmvertoning van Moeder Dao die hij in 1995 opgenomen uit de nederlandse TV. Met zijn stichting komt Jeffry op voor de Indonesia slachtoffers van het witte racistisch inheemse Nederlandse koloniale bezettingssysteem. Ook zet hij zich in voor de belangen van de Nederlandse ‘Indonesia-weigeraars’ die vier tot zeven jaar gevangenisstraf kregen omdat zij tussen 1945-1949 niet tegen Indonesia wilden vechten. Dus hoezo Japanse ereschulden.
Wayne Modest is inhoudelijk directeur van het Wereldmuseum, één museum met drie locaties in Rotterdam, Amsterdam en Leiden (het voormalig Tropenmuseum en Museum Volkenkunde). Hij is ook bijzonder hoogleraar Materiële Cultuur en Kritische Erfgoedstudies aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Modest is opgeleid als cultuurwetenschapper en werkt op het snijvlak van materiële cultuur, geheugen en erfgoedstudies, met een sterke focus op kolonialisme en de naweeën daarvan in Europa en het Caribisch gebied. Zijn meest recente publicaties zijn Matters of Belonging: Ethnographic Museums in A Changing Europe (Sidestone Publications, 2019, samen met Nick Thomas, et al) en Victorian Jamaica (Duke University Press, 2018, samen met Tim Barringer). Momenteel werkt hij aan verschillende publicaties, waaronder Museum Temporalities (met Peter Pels) en Curating the Colonial (met Chiara de Cesari).